ในอดีตเกษตรกรในพื้นที่ ตำบลแป-ระ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล มีการปลูกข้าวดั้งเดิมตามบรรพบุรุษกันมากว่า 20 ปี ได้รับผลกระทบในเรื่องของการผลิต ส่งผลให้ผลผลิตน้อย ไม่ได้คุณภาพตามที่ตลาดต้องการ รวมถึงได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ ฝน ฟ้า อากาศ เนื่องจากว่าเป็นพื้นที่ที่ฝนตกชุก ซึ่งส่วนใหญ่นิยมปลูกข้าวพันธุ์พื้นเมือง “อัลฮัมดูลิลละห์” และข้าวหอมมาเลเซีย ปัจจุบันได้มีการปรับเปลี่ยนมาใช้นวัตกรรมเทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ที่เหมาะสม มีการเพาะเมล็ดพันธ์เพื่อตรวจสอบความงอกของข้าวก่อน จึงทำให้มีผลผลิตที่สูงยิ่งขึ้น ที่สำคัญมีการลดการใช้สารเคมี หันมาปลูกข้าวแบบอินทรีย์ และรวมกลุ่มแปลงใหญ่ เพื่อยกระดับการผลิตให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
นางณัฐการต์ ศรียาน เกษตรกรต้นแบบ Smart Farmer และ ประธานแปลงใหญ่ข้าวตำบลแป-ระ จังหวัดสตูล เปิดเผยว่า การรวมเป็นแปลงใหญ่ข้าวตำบลแป-ระ จังหวัดสตูล พื้นที่แปลงใหญ่ทั้งหมด 309 ไร่ มีสมาชิกทั้งหมด 75 ราย พื้นที่ทำนาเป็นโซนอยู่ในล่องน้ำเดียวกันทั้งหมด ปลูกข้าวพันธุ์พื้นเมือง ในการรวมกลุ่มแปลงใหญ่ตำบลแป-ระ จังหวัดสตูล มีประโยชน์ในด้านของการผลิตเป็นอย่างมาก เพราะการปลูกข้าวอินทรีย์ ปลอดสารเคมี อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ในน้ำยังคงมีปลา น้ำสะอาดไม่ได้ผ่านจากโรงงาน สามารถทำแปลงนาอินทรีย์ได้ มีประโยชน์ต่อผู้บริโภค มีประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม และที่สำคัญจำหน่ายได้ราคาสูง แต่ส่วนมากเกษตรกรสมาชิกไม่ได้ปลูกเพื่อจำหน่าย แต่ปลูกไว้เพื่อบริโภคเองในครัวเรือน เพราะพื้นที่การทำนาเป็นมรดกตกทอด
และที่สำคัญทำให้กลุ่มมีอำนาจการต่อรองด้านราคา และได้เข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด บริหารจัดการซื้อรถไถ รถเกี่ยวข้าว และได้รับการสนับสนุนส่งเสริม โดรนเพื่อการเกษตร จากสำนักงานสภาเกษตรกร จังหวัดสตูล ช่วยลดค่าใช้จ่ายให้กับสมาชิก เน้นการใช้ปุ๋ยหมักที่มีการผลิตเองในกลุ่มและจัดสรรให้กับสมาชิกได้อย่างทั่วถึง แต่ยังคงใช้วิถีการปลูกข้าวแบบดั้งเดิม โดยการรวมกลุ่มซอแรง คือ การลงทำนาช่วยกัน หรือที่เรีกยว่า ลงแขกช่วยกัน ในการบริหารจัดการทั้งหมดได้ขยายผลไปสู่การเป็นศูนย์ข้าวชุมชน โดยการรวมตัวกันเน้นให้เกษตรกรทำเป็นแปลงเมล็ดพันธุ์ เพื่อที่จะจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ให้เกษตรกรทั่วไป และนำเทคโนโลยีนวัตกรรมมาปรับใช้ในนาข้าวอย่างเหมาะสม รวมถึงการปรับปรุงบำรุงดินก่อนฤดูการทำนาจะช่วยเพิ่มธาตุอาหารในดิน ทำให้ผลผลิตดี มีคุณภาพ
นางณัฐการต์ ศรียาน กล่าวเพิ่มเติมว่า ในอนาคตแปลงใหญ่ข้าวตำบลแป-ระ จังหวัดสตูล จะมีการพัฒนาผลผลิตให้มีคุณภาพและปริมาณมากยิ่งขึ้น เพื่อให้เพียงพอต่อการแปรรูป จำหน่ายในพื้นที่และจำหน่ายในรูปแบบออนไลน์ รวมไปถึงการแปรรูปข้าวให้เป็นแป้งขนมจีน และขนมทั่วไปที่ใช้แป้ง ซึ่งเป็นแป้งจากข้าวที่ได้มาตรฐานข้าวอินทรีย์ โดยเฉพาะจากข้าวพันธุ์พื้นเมือง ข้าวอัลฮัมดูลิลละห์ เพื่อสร้างรายได้เพิ่มให้กับสมาชิกต่อไป
นอกจากนี้ ทางกลุ่มได้มีการปลูกผักบนกระเบื้องมีพื้นที่ปลูกกว่า 10 ไร่ เน้นการปลูกแบบปลอดสารเคมี ใช้ปุ๋ยอินทรีย์เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมถึงปลอดภัยทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคอีกด้วย ทั้งนี้ในการปลูกผักบนกระเบื้อง จะใช้เวลาว่าง เพื่อเป็นอาชีพเสริมจากการทำนา ซึ่งมีทั้งข้าวโพดหวาน ผักบนกระเบื้อง สามารถจำหน่ายได้ที่หน้าแปลง ออนไลน์ ออกบูธ และตลาดนัด ส่งผลให้เกษตรกรสมาชิกกลุ่มมีรายได้เสริมที่ยั่งยืนควบคู่ไปกับการทำนาอย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
